تلسکوپ فضایی جیمز وب یک تلسکوپ فضایی چندمنظوره است که توسط ناسا با مشارکت آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا ساخته شدهاست. نام این تلسکوپ برگرفته از جیمز ئی. وب است که از ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۸ مدیر ناسا بود و نقش مهمی در برنامهٔ آپولو داشت. این تلسکوپ در روز 25 دسامبر 2021 (4 دی 1400) به فضا پرتاب شد تا در مدار قرار گیرد.
اهمیت پرتاب و آغاز فعالیت جیمز وب از آن جهت است که با توجه به امکانات جدید این تلسکوپ، تحولی در رصد فضا رخ خواهد داد؛ تحولی که آغازگر فصلی جدید خواهد بود. سایهبان خورشیدی تلسکوپ که به اندازه یک زمین تنیس است و آینه اولیه ۶.۵ متری، مانند کشتی درون بطری، در درون موشک قرار میگیرد و پرتاب میشود. تلسکوپ JWST سی دقیقه پس از پرتاب از راکت جدا شده و در عرض یک روز در فضا مستقر میشود.
تلسکوپ فضایی جیمز وب مسئولیت تلسکوپهای پیشین مانند تلسکوپ فضایی کپلر، تلسکوپ فضایی اسپیتزر و صد البته تلسکوپ فضایی هابل را برعهده خواهد داشت.
این تلسکوپ پس از پرتاب بیش از ۱.۵ میلیون کیلومتر را طی میکند تا به نقطه پایدار جاذبه موسوم به لاگرانژ ۲ (L2) برسد. این نقطه روی خط مستقیم خورشید به زمین قرار دارد و بدین ترتیب JWST در مدار سالانه گردش زمین به دور خورشید مستقر میشود.
تلسکوپ فضایی جیمز وب، برخلاف تلسکوپ هابل که به دور زمین میچرخد و هر ۹۰ دقیقه در سایه آن قرار میگیرد، دیدی بدون مانع از جهان هستی خواهد داشت. اما از سوی دیگر، فاصله بسیار زیاد تلسکوپ از زمین بدین معنا است که ما توانایی سرویس و تعمیر آن را نخواهیم داشت.
تلسکوپ فضایی جیمز وب، برخلاف تلسکوپ هابل که به دور زمین میچرخد و هر ۹۰ دقیقه در سایه آن قرار میگیرد، دیدی بدون مانع از جهان هستی خواهد داشت. اما از سوی دیگر، فاصله بسیار زیاد تلسکوپ از زمین بدین معنا است که ما توانایی سرویس و تعمیر آن را نخواهیم داشت.